Amasra’nın toprak altında mütezayit tarihi çevrim yüzüne çıkarılıyor

Amastris Antik Kenti bölüm yüzüne çıkıyor

BARTIN – Bartın’ın tarihi ve turistik ilçesi Amasra’birlikte ekol inşaatı üzere yapılan temel kazısında tarihi kalıntıların tespit edilmesi üstüne kesim dulda altına alınarak istirdat kazılarına başlandı. Haziran ayında başlayan icraat neticesinde çok sayıda dergi ve tarihi kalıntıların dönüş yüzüne çıkarıldığı yapının MS 2. yüzyılda ibadethane namına nesir edildiği tahmin ediliyor.

Fenikeliler vasıtasıyla Sesamos adı ile geçmiş kuruluşu M.Ö. 12. Yüzyıla müstenit, Miletoslular, Kimerler, Lidyalılar, Makedonyalılar, Romalılar, Bizanslılar ve Cenovalılar kadar birçok medeniyete karı sahipliği yapmasının peşi sıra 1460 yılında Fatih Melik Mehmet aracılığıyla feth edilerek Osmanlı topraklarına katılan Amasra’nın yer altında artan tarihi hafriyat çalışmalarıyla ahit yüzüne çıkarılıyor.

Tesadüfen keşfedildi

2014 yılında Milli Eğitim Bilimi Bakanlığına bağışlanan ve beş inşaatı üzere temel kazıları başlayan alanda hasbelkader tarihi olduğu değerlendirilen kalıntılara rastlandı. Bunun üstüne inşaat çalışmaları durdurularak düz himaye altına makbuz. 2017 yılında önceki istirdat kazıları Amasra Müzesi Müdürlüğünce gerçekleştirildi. Tetebbu çalışmalarıyla alanda haddinden fazla sayıda tarihi sütun ve tarihi değere eş mimari parçalar tayin edildi.

Doğal liman görevi gören koyları zımnında tarihte cesim aynı liman kenti ve ticaret merkezi namına konumlanan Amasra’daki kazı çalışmaları Kültür Bakanlığının destekleriyle Amasra Müze Müdürlüğü Başkanlığında ve Bartın Üniversitesinin bilimsel danışmanlığında sürdürülüyor.

2022 yılının Haziran ayında başlayan geniş çerçeveli hafriyat çalışmalarıyla gelişigüzel tapınak olduğu değerlendirilen alanda şu asıl büyüklüğünde birçok tarihi bülten ve obje periyot yüzüne çıkarıldı.

Bartın Üniversitesi Öğr. Üyesi Doç. Dr. Fatma Bağdatlı Çam bölgedeki kurtarma kazılarının büyük tıpkısı inceden inceye devam ettiğini tabir ederek, “Amasra’de Kum mahallesi sınırları içerisinde 2014 yılında Milli Eğitime bağışlanmış ve ilkokul inşaatı sırasında tespit edilmiş mimarlık yapılar sonucunda 2017 yılında Amasra Müzesi yoluyla aynı kurtarma çalışması gerçekleştirilmiş. ve açılan sondajlarda bile sütunlar, mimari parçalar çokça sayıda ele esbak ve o yıldan bu yana birlikte hafriyat gerçekleştirilmemişti. 2022 yılının Haziran ayında Amasra Müze Müdürlüğü vasıtasıyla Ekin Bakanlığı yerine aynı istirdat kazısı burada gerçekleştirilmeye başlandı. Amasra Müze Müdürlüğü Başkanlığında ve Bartın Üniversitesinin bilimsel danışmanlığında kurtarma kazıları devam etmekte” dedi.

Yıllar boyu sürebilecek çalışmaların elan başında olduklarının da altını çizen Doç. Dr. Çam, “Şu anda aslında kelle seviyesindeyiz. Zira çatı henüz ağız ağıza ortaya çıkma değil. Yapının yer noktalarını öncelikle bulmamız gerekiyor. Az Çok şişman abidevi ölçülerde sütunlara eş bu mimarı yapının bire bir ibadethane mı, tıpkısı sütunlu ana yol mi yoksa benzeri stoa mı ilişik olduğu üzerine daha değişmez bulgulara ulaşamadığımız amacıyla yapımın tamamını ortaya çıkarmamız gerekiyor. Sonrasında dahi alanda özge yapıların varlığını bile belirleme etmemiz ve bitmeme etmemiz gerekiyor çalışmalara. Yani esasta bu bir başlangıç, yıllardır sürecek hafriyat çalışmalarının ilk yılındayız diyebiliriz” şeklinde konuştu.

Amastris Antika Kentinin ortaya çıkarılmasına yönelik ilk defa kazı çalışmaları yapıldığına üstelik değinen Doç. Dr. Çam, “MS 2. çağ ortaları civarında bu yapının düz yazı edilmeye başladığını düşünmekteyiz. Bu boyutta bir kurtarma kazısı yani Amastris Antik Kentinin ortaya çıkarmaya müteveccih ve bu kadar büyük boyutlu ayrımsız mimarlık yapının ortaya çıkarılmasına müteveccih himmet ilk kez gerçekleştiriliyor” dedi.

Garp Karadeniz’dahi ilk defa abidevi tıpkısı mimarlık ile karşılaşıldığını ve restorasyon çalışmaları ile yapıyı en güdük zamanda ayağa kaplamak istediklerini birlikte kaydeden Doç. Dr. Çam kazı çalışmalarına desteklerinden kıran Amasra Kaymakamlığına da teşekkür etti.