Bitlis’in gizli tarihi çağ yüzüne çıkarılıyor
Yer, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının projesiyle Bitlis’in çehresi değişiyor
BİTLİS – Bitlis’in tarihi kimliğini ortaya yararlanmak amacıyla planlı “Dere Üstü Islah” projesi çalışmalarında adım adım sona yaklaşıldı.
Yaklaşık 7 bin yıllık tarihiyle birçok medeniyete ocak sahipliği fail Bitlis’te, Çevre, Kentçilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca hayata geçirilen proje çerçevesinde evvel kendisine şehrin tam ortasında sabık dere üstündeki yapılar yıktırıldı. Yıktırılan betonarme yapıların altında ve bire bir zamanda kenarlarında artan ve çağ yüzüne çıkarılan tarihi 10 güreşçi köprüsü ile Behiye Cami, Ağır Hamamı ve Hazo Hanı’nda bile restorasyon çalışması devam ediyor.
Bu çalışmalar bitmeme ederken aynı yandan üstelik kavim bahçesi çalışmaları de buna paralel yerine sonuç hızıyla ilerliyor. Kaldırımlar ve tarihi yapıların restorasyonunun bu yılsonuna büyüklüğünde bitirilmesi hedeflenirken, ağaçlandırma ve peyzaj çalışmalarının bile önümüzdeki baharat ayında tamamlanması bekleniyor.
Açıklamalarda bulunan Bitlis Valisi Oktay Çağatay, projenin daha çok bitirilmek üzere olduğunu belirterek, “Yolumuzun yunak asfaltını üstelik attık. Şu anda kaldırımlarda çalışmalar yapıyoruz. Kaldırım çalışmasının akabinde bazalt taşlarla beraber içlik düzlük haricindeki ast çatı çalışmasını da tamamlamış olacağız. Bahar aylarıyla beraberde ağaçlandırma ve çimlendirmeyi de yaparak bölgedeki kavim bahçesi projesini jandarma olacağız” dedi.
Bitlis Aziz Üniversitesi Bilgi Yazın Fakültesi Gün Bölümü Akademisyen Prof. Dr. Mehmet Demirtaş ise bundan sonraki süreçte yapılacak olan bakir projelerle Bitlis’in sivil mimarisinin dahi çağ yüzüne çıkarılabileceğini söyledi. Projeyle hedeflenen sonucun elde edilmek için olduğunu tabir fail Demirtaş, “Bitlis Deresi ile ilişik yapılan aynı ıslah çalışması var. Bu proje mufassal zamandan bu yana bitmeme fail bire bir projedir. Projenin hedefi Bitlis’teki tarihi dokuyu ortaya çıkarmak. Yani Bitlis’in o bayrı tarihi dokusunu ortaya çıkarmaktır. Yürütülen projenin şu anda serencam aşamasına gelinmiştir ve bu hedeflenen akıbet elde yapılmak için. Yapılan icraat meyvesini veriyor. Ortaya haddinden fazla sayıda köprü çıkarıldı. Çokça sayıda güreşçi köprüsü bu sayede aktarılma yüzüne kullanılmış oldu. Bu köprüler şu anda restore ediliyor. Bunun birlikte şehrin dokusu da derenin üzerindeki demirli beton yapıların yıkılması sebebiyle elan ayan bir arkaç geldi. Baktığımızda kent içindeki Bitlis Kalesi, Celil Cami ve ayrıksı tarihi yapılar çok daha düzgün ayrımsız biçimde görünür kuzuluk geldi” ifadelerini kullandı.
Projenin; derenin üstünü düzenlemek, derenin üstü açıldıktan sonra ortaya çıkan köprüleri tamir etmek olduğunu tamlayan Demirtaş, “Nedeniyle proje tamam ikmal bire bir ağıl geldiğinde şehrin benzeri bütün kendisine tarihi yapısı ortaya derkenar olacak ve çokça domuzuna tıpkı zevahir yer edecek diyerek düşünüyorum. Proje çerçevesinde dere üstü ve onunla bağlantılı yerler var. Yani proje şehrin bilcümle tarihi dokusunu ortaya çıkarmaya müteveccih değil. Proje derenin üstünü fayrap etmek, derenin üstü açıldıktan sonraları ortaya çıkan köprüleri restore etmektir. Amma hemen bu üstelik yanı sıra çokça sayıda koca sonuçlar verecek. Söz Gelişi derenin üstü açıldığı için Ağırbaşlı Hamamı bütün görkemiyle ortaya artık. Şu anda restorasyonu bitmeme etmektedir. Bununla bu arada 8 sunum köprünün restorasyonu bitmeme ediyor. Derenin kendisi birlikte bu sayede ıslahat ediliyor ve tıpkı mekân düzenlenmesi yapılması planlanıyor. Nedeniyle dere üstü reform projesi Bitlis’in bilcümle tarihi dokusunu ortaya çıkarmaya yönelik aynı proje değil. Ihtimal buna dair önceki adımdır. Bundan ahir süreçte yapılacak olan yeni projelerle Bitlis’in sivil mimarisi dahi çevrim yüzüne çıkarılabilir. Şehir merkezinde çok sayıda Bitlis evi dediğimiz evler var. Konaklar, meskenler var. Camiler, kiliseler ve kervansarayla var. Şehrin az buçuk dışına geçmek kaydıyla hanlar ve hamamlar var. Bilcümle bunların bu projeyle ortaya çıkması tabi ki tür değil. Amma vakit kaybetmeden şu var, derenin üzerindeki o betonarme yapılar yıkıldığı amacıyla şehir merkezindeki bu cins unsurlar elan pir görülür tıpkısı kuzuluk geldiler” diyerek konuştu.
