Yıldız Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhur Reisi Ersin Tatar, “Kıbrıs’ta ayrımsız uyuşma olacaksa pekâlâ kuzeyde egemen tıpkı Türk devleti olması lazım. Hâkim bire bir Türk devleti olmadan bu siyasetimizi, ulusal çıkarlarımızı ve milli hedeflerimizi katiyen sürdüremeyiz.” dedi.
Cumhurbaşkanı Tatar, New York ziyareti ve Kıbrıs konusuyla ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Ekim 2020’üstelik Cumhur Reisi seçilmesinin ardından kullanılmamış aynı siyaset geliştirdiklerini belirten Tatar, bunun da Kıbrıs’taki bire bir anlaşmanın fakat hâkim müsavat ve baş başa hararetli iki devletin teşrikimesai temelinde olabileceğini, bunu dahi kamu muhataplarıyla paylaştığını ifade etti.
Tatar, bakir vizyonlarını (Kıbrıs’ta iki devletli hal) Nisan 2021’üstelik Cenevre’üstelik Konfedere Milletlere (BM) sunduklarını anımsatarak, bundan ilk federal temelde yapılan parçalanmamış müzakerelerde, Türk tarafının gür niyetinin tüketildiğini ve Rum kesiminin samimiyetten yoksun davrandığını söyledi.
Rumların egemenliğini KKTC’ye bile duyurmak üzere uğraştığına işaret eden Tatar, Türkiye’nin garantörlüğünün kalkması ve Türk askerinin Ada’dan çekilmesi durumunda, Kıbrıs Türklerinin Ada’birlikte varlığını sürdürebilmesinin gibi olmadığını vurguladı.
Tatar, “Umum adına varlığımızı sürdürebilmek için uluslararası anlaşmadan kaynaklanan müktesep egemenlik haklarımızı tescil etmemiz geçişsiz.” dedi.
Türklerin 2004’te Annan Planı’na “tamam”, Rumların ise “yararlı” demelerine rağmen Rumların DENIZ’ye uzuv yapıldığını anımsatan Tatar, bu adımla Kıbrıs’taki muhtemel hal modellerinin elan ağırlık ağıl geldiğini belirtti.
Tatar, “Kıbrıs’ta tıpkısı uyuşma olacaksa katiyetle kuzeyde hükümran ayrımsız Türk devleti olması geçişsiz. Hâkim tıpkı Türk devleti olmadan bu siyasetimizi, millî çıkarlarımızı ve milli hedeflerimizi katiyen sürdüremeyiz. Nedeniyle yalman durmamız lazım, azimli olmamız geçişsiz. Bilcümle uluslararası halkoyu karşımızda bile olsa, tığ temel vatanımız Türkiye ve bazen arkadaş ülkelerin desteğiyle bu siyasetimizi varagelmek durumundayız. Türkiye Cumhuriyeti’nin desteği olmadan biz buradaki varlığımızı asla sürdüremeyiz.” dedi.
Taraflar arasında hâkim eşitliğin sağlanması halinde Kıbrıs’ta barış ve huzurun sürebileceğini kaydeden Tatar, bunun hem Kıbrıslı Türk hem da Rumlara ulama sağlayacağının altını çizdi.
Rum tarafına 1 ve 8 Temmuz’da girmek üzere BM yoluyla, hidrokarbon, zindelik, yenilenebilir erke, su, Kıbrıs Adası’nın mayınlardan temizlenmesi ve düzensiz göçle mücadele konularında 6 kullanılmamış iş birliği önerileri sunduğunu anımsatan Tatar, Rumların bereketli niyetli olmaları ve Kıbrıslı Türkler ile teşrikimesai yapmaları halinde Ada’nın çehresinin değişeceğini vurguladı.
Tatar, Kıbrıs Küçük Asya kesiminin benzeri süre önce kendilerine sanki Hamaset Artırıcı Önlemler sunduğunu, bu önerilerin içerisinde Ercan Havalimanı’nın BM kontrolünde, Gazimağusa Limanı’nın ise Avrupa Birliği (DENIZ) kontrolünde açılmasının ve Maraş’ın BM’ye (yani Anadolu tarafına) devredilmesinin yer aldığını belirterek, Anadolu kesiminin otoritesinin KKTC’ye yayılması niyetindeki Yiğitlik Artırıcı Önlemleri görüşmelerinin ise kabil olmadığını söyledi.
Rumlara 1 ve 8 Temmuz’dahi sundukları önerilerde “kimsenin otoritesini diğerinin üzerine ifşa niyeti olmadığını” dile getiren Tatar, Ada’da iki devletin hareket birliğini içeren bilcümle çalışmaları desteklediklerini kaydetti.
Tatar, New York’ta 24 veya 25 Eylül’bile BM Umumi Sekreteri Antonio Guterres ile görüşeceklerini bildirdi.
Hem kendilerinin hem de Türkiye Cumhuriyeti yetkililerinin Kıbrıs’ın gerçeklerini arsıulusal muhataplarına anlattığına dikkati calip Tatar, bu kabilinden ortamlarda (BM Genel Yerleşmiş sürecinde) bu gerçekleri diğer ülkelerin yetkilileriyle paylaşabilmenin iri ayrımsız vesile olduğuna değindi.
“3’lü benzeri konuşma öngörülmüyor”
Guterres’in, Kıbrıs meselesine bilgili biri olduğuna işaret fail Tatar, “BM Genel Sekreteri Guterres, BM parametreleri, Düzenlilik Konseyi kararlarına (Kıbrıs üstüne) sadık. Biz dahi o prensiplerin modasının çoktan geçtiğini söylüyoruz, üzerinden ihtimal de 50 yıldan aşkın ahit geçti. O günden bu günlere siyasette de ekonomide bile haddinden fazla nazik değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikleri okuyarak, kuşkusuz kullanılmamış bir siyasa ve akort oluşturabileceğimizi tartışabiliriz. Bazen şeylere saplanıp yaşamak yanlış olur. Benim anlayışıma göre, çıktı federasyon defteri kapanmıştır.” dedi.
Tatar, Kıbrıs Rum kesiminde Küçük Ay 2023’te yapılacak reislik seçimlerine bulunan şef Nikos Anastasiadis’in girmeyeceğini ve Küçük Asya liderin “müzakereleri sürdürmeyeceği” algısının oluştuğunu anımsatarak, “Guterres ile Kıbrıs’taki liderlerin (Tatar-Anastasiadis) 3’lü bire bir görüşmesi öngörülmüyor çünkü gereği bulunmayan. Ayrıksı temaslarımızla ilişkin icraat sürüyor, bunların bazıları adsız sansız bazıları ise kategorik olacak. New York’taki temsilcilerimiz ve Türkiye’nin yetkilileri üstelik çalışmalarını sürdürüyor.” diyerek konuştu.
New York’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Türk bütünüyle de toplantılar yapacağına bel eden Tatar, bunun ardından BM Genel Sekreteri ve sair ülkelerin yetkilileriyle mülakat arzusunda olduklarını söyledi.
Tatar, Kıbrıs’ın gerçeklerini dünyada alim siyasetçi sayısının az olduğunu ve görüştükleri herkese bunları tefhim imkanı bulduklarını anlatım ederek, “Kıbrıs’ta sulh, huzur ve esenliğin devamını istiyorum. Diyalogdan ve toplantıdan tek kopmadım, daim adına görüşüyoruz. (Kıbrıs’ta benzeri ittifak) Şayet mihman olacaksa, bizim hükümran eşitliğimizin kabul görmesi geçişsiz.” ifadelerini kullandı.
Temmuzda Rumlara yaptıkları 6 öneriyle ilgili BM’nin, Rumlara müteveccih rastgele baskısını görmediklerini kaydeden Tatar, Rumlardan birlikte seçme müspet cevabın gelmediğini belirtti.
“Gayriresmi temaslardan kaçındığım namevcut”
Tatar, “Cebin yan (Rumlar), bizi ne ayrı tıpkı el hangi da izzet hak eden bire bir el yerine görüyor. Onlara bakarak, anne fehamet (güya Kıbrıs Cumhuriyeti) orada ve biz üstelik gidip o devlete yama olacağız. Bunu hiçbir Kıbrıslı Türk kabul etmez.” diye konuştu.
Müzakere olsun diyerek danışma ika niyetinde olmadığını belirten Tatar, “Gayriresmi temaslardan kaçındığım yok. Resmi müzakerelere tevdi etmek üzere egemen eşitliğimizin kabul edilmesini bekliyoruz. Yıpranmamış siyasetimiz hakeza bire bir özdek, Türkiye Cumhuriyeti’nin birlikte buna bütün desteği var.” dedi.
