-Cumhur Reisi Recep Tayyip Erdoğan, Türk Envestisman Fonunu da mümkün olan genişlik gücük sürede hayata geçmesinin yararlı olacağını belirterek, “Fonun sağlayacağı finansal imkanların işbirliği kuvvetlendirip faaliyetlere ivme kazandıracağına inanıyorum” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Kerem Başkanları 9. Zirvesinde yaptığı konuşmada, ülkeler açısından fırsatlarla beraber riskleri dahi olan kırılan ayrımsız dönemden geçildiğini belirterek, “Bu dönemde aramızdaki işbirliği, tesanüt ve ahengi umum alanlarda güçlendirmemizin çokça henüz kritik kuzuluk geldiğini görüyoruz” dedi.

Ukrayna’da 9 aydır devam eden çatışmaların adaletli bir barışla sona ermesi üzere seçme kalem gayreti sürdürdüklerini anlatım fail Erdoğan, “Bunu yaparken, azık krizinin önüne bırakmak üzere bile muktezi müdahalelerde bulunuyoruz” ifadesini kullandı.

Erdoğan, Güney Kafkasya’daki hazar sürecinin Azerbaycan’ın tüm girişimlerine rağmen halen kırılganlığını koruduğuna dikkati çekerek, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

“8 Kasım’üstelik kutladığımız oylumlu Karabağ Zaferi’nin 2. sene dönümünde muazzez şehitlerimize Allah’tan rahmet, gazilerimize sağlık ve keyif diliyorum. İlham kardeşimizin şahsında Azerbaycan halkını gine kutlama ediyorum. Yakınlarında mücadelesinde olduğu kabilinden sulh arayışlarında üstelik Azerbaycan’ın yanındayız.”

“Benzeri cinayet ve espiyonaj şebekesi olan FETÖ ile mücadelemizde siz kardeşlerimizin desteğine güveniyoruz”

Türkiye olarak PKK, YPG, FETÖ, DEAŞ ve Ahali Pedal karışma eli kanlı yıldırı örgütleriyle mücadeleyi sürdürdüklerini belirten Erdoğan, “Ülkemize yönelik yıldırı tehdidi tamamen yok edilene büyüklüğünde durmayacak teröristlerin inlerini başlarına geçirmeye devam edeceğiz. Aynı kıya ve espiyonaj şebekesi olan FETÖ ile mücadelemizde siz kardeşlerimizin desteğine güveniyoruz. FETÖ’nün kaldırılmış edilmesi noktasında her tür işbirliğine hazır olduğumuzu esasen söylemek istiyorum” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin 2014 yılından bu yana dünyanın arz haddinden fazla sığınmacıya sülale sahipliği yapan ülkesi olduğunu hatırlatarak, 3,6 milyonu Suriye’den gelenler doğmak için yaklaşık 5 milyon sığınmacıyı misafir ettiklerini dile getirdi.

“Düzensiz göçün engellenmesi ve idaresi üstüne işbirliğimiz artırmamızda yarar görüyoruz” diyen Erdoğan, bu kapsamda ortak güvenlik konsepti geliştirmenin ve düzenlilik konseyi sekreterleri toplantılarını sürdürmenin yerinde olacağını kaydetti.

Erdoğan, TDT organ ülkelerinin su ve yer sorunlarına ekleyerek iklim değişikliğiyle mücadelede alay malay cereyan etmesinin eş firara olacağının altını çizerek, tahril atık projesini küresel düzeye içki içmek için Mürekkep Uluslar Umumi Kurulu’na sundukları değişmeyen tasarısına TDT ülkelerinden bindi beklediğini söyledi.

Teşkilatın arsıulusal mecrada görünürlüğünü artırmalarının cesim olduğunun altını çizen Erdoğan, “İslam İşbirliği Teşkilatı, Soylu Erki İşbirliği Teşkilatı, Asya’dahi İşbirliği ve Cüret Artırıcı Önlemler Konferansı ile BM kabil uluslararası kuruluşlarda dayanışmayı güçlendirmeliyiz. Teşkilatımızın bu kuruluşlarla teleskop üye olması amacıyla çabalarımızı yoğunlaştırmalıyız” ifadelerini kullandı.

” KKTC’nin teşkilatımıza teleskop uzuv olmasını akseptans ettik”

Reisicumhur Erdoğan, Şimal Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin TDT’ye gözlemci uzuv olmasını akseptans ettiklerini kaydederek, “Kardeşlik hukukumuzun gereğini adına getirerek KKTC’nin teşkilatımıza müşahit örgen olmasını akseptans ettik. Türk dünyasının ayrılmaz aynı parçası olan Kıbrıslı kardeşlerimizin boydak olmadığını göstererek çözüm sürecine da ulama sağladık. Bu dayanışma iradesini sergilediğiniz amacıyla siz eşsiz kardeşlerime değişik teşekkürname ediyoruz” dedi.

Geçen sene İstanbul’bile gerçekleştirilen tarihi TDT Zirvesinin Türk dünyasındaki kurumsal birlikteliği güçlenmesi sürecinde tıpkı kilometre taşı olduğuna işaret fail Erdoğan, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

“Konseyimizi teşkilata dönüştürürken bire bir zamanda özgün ve hareketli yapının temelini bile attık. İstanbul’da kabul ettiğimiz 2040 Türk Dünyası Basiret Belgesi işbirliğimizin çerçevesini oluşturuyor. Yöntem, güvenlik, tecim, gümrük, ulaştırma, enerji, keyif, enformatik, terbiye, bilgisizlik ve spor üzere alanlarda işbirliğimizi pekiştirelim istiyoruz. Bugün kabul ettiğimiz Ciddi Belgesi dahi bizlere tıpkısı sefer haritası sürüyor. Izleme Belgemizdeki unsurların birer hayata geçirilmesinin bütün gelişigüzel takipçisi olalım.”

Erdoğan, Türk Yatırım Fonunu bile türlü olan en bodur sürede hayata geçmesinin müfit olacağının altını çizerek, “Fonun sağlayacağı finansal imkanların işbirliğimizi kuvvetlendirip faaliyetlere ivme kazandıracağına inanıyorum” dedi.

Ticaret, iblağ ve erke özellikle kalkışmak için aramızdaki bağların derinleştirilmesine ehemmiyet verdiklerini ifade eden Erdoğan, “Türkiye, Özbekistan, Azerbaycan ve Türkiye-Kazakistan-Azerbaycan dışişleri, eriştirme ve tecim, tutum bakanları toplantıları vaktinde attığımız eleştiri adımlardır. Analog mekanizmaları çoğaltmamızın ve kapsamını genişletmemizin hepimizin faydasına olacağına inanıyorum” ifadelerini kullandı.

Reisicumhur Erdoğan, bölgemizde yaşanan serencam gelişmeler, ortak çatlak güzergahını henüz birlikte canlı hale getirmeleri amacıyla fırsatlar sunduğunu kaydederek, Bakü-Tiflis- Kars demiryolunun 2017’da faaliyete geçmesiyle koridorun cesim bir ayağı tamamlandığını dile getirdi.

“Türkiye yerine tıpkı amaca bakım için Marmaray, Zor Melik Sahih Köprüsü, Avrasya Geçişi, İstanbul hava meydanı, Osman Gazi köprüsü, 1915 Çanakkale Köprüsü kabil iri projeleri hizmete aldık” diyen Erdoğan, TDT üyesi ülkelerin hep tecim hacminin 700 bilyon dolara ulaşmakla birlikte bu rakamın çabucak yüzdelik 5.5 teşkilat ülkeleri arasındaki ticaret kaynaklı olduğu bilgisini paylaştı.

Erdoğan, “Bu oranı henüz yukarıyla dercetmek asıl önceliğimiz olmalıdır” dedi.

Hazar müteaddi şarki garp ortak koridorun tekmil ettiği güzergahtaki gümrük ücretlerinin kaldırılması veya azaltılmasının transit yük taşımacılığının kolaylaştırılması ticaret hacmi artıracağını belirten Erdoğan, arsıulusal toplanmış yük taşımacılığı anlaşmasının imzalanması bu bakımdan memnuniyet verici olduğunu söyledi.

“Güney Gaz Koridoru ise Avrupa’ya doğal gaz taşıyacak dördüncü arter kendisine tasarlanmıştır”

Reisicumhur Erdoğan, “Zirvemiz vesilesiyle ticaretimizin kolaylaştırılması Izlem Belgesinin pırtı hariç mal ve hizmetin başıboş dolaşımı için bakım ve yatırım alanında erkin ticaret anlaşmasının imzalanması dahi önemlidir” dedi.

TDT üyesi ülkelerin eş coğrafyasının takip enerji koridorlarının kavşağında düzlük aldığına bel eden Erdoğan, Türkiye’nin esasen kendisinin ve bölgesinin erke sunu güvenliğini bindi sağlayacak hamleleri detaylı süredir selis şekilde hayata geçirdiğini aktardı.

Erdoğan, Bakü-Tiflis- Ceyhan borazan hattının küresel düzeyde genişlik liyakatli erke projeler beyninde olduğuna vurgu yaparak, “Cenup Doğal Gaz Koridoru ise Avrupa’ya gaz taşıyacak dördüncü arter olarak tasarlanmıştır. Trans Anadolu Gaz Borazan hattının işaret kemiğini oluşturduğu bu mesafe arttırma gaz tedarikiyle elan dahi geliştirilebilir. Barış havzası bunun için akla geçmiş gelen kaynaktır. Enerji alanında teşkilatımız bünyesinde ve ikili düzeyde işbirliği süreçlerine eş projeleri bu nedenle balaban önem atfediyoruz” dedi.

Genç neslin kuma çevirici, güneş, coğrafya ve kültürünü daha bereketli tanıması üzere bilimsel çalışmalara yordam verilmesi gerektiğinin altını çizen Erdoğan, Ilkgüz ayında İznik’te başarıyla gerçekleştirilen Dünya Göçkün Oyunlarının Beşincisi 2024 yılında Kazakistan’dahi yapılacağını hatırlattı.

Erdoğan, bu kapsamdan teşkilatın çatısı altında Dünya Göçebe Oyunlar Daimi Komitesi kurulmasına müteveccih önerilerini TDT üyesi ülkelerin destekleyeceğine güvendiğini sözlerine ekledi. – SEMERKAND