TBMM Başkanı Mustafa Şentop, 2018’den 2023’e kadar uzanan zaman diliminde, Türkiye’nin hem yürütmenin hem üstelik parlamentonun devamlılığı açısından istikrarı yakaladığını söyledi.

Şentop, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Divan Başkanlığının 2023 yılı bütçesinin sunumunu yaptı.

TBMM Başkanlığına, 5. Yasama Yılı’nda 38’i uluslararası anlaşmaların onaylanmasının makul bulunmasına alakalandırmak için mecmu 762 kanun teklifinin sunulduğunu belirten Şentop, sonunda 27. Yasama Dönemi’nin tamamında Başkanlığa verilen mecmu kanun teklifi sayısının, 5. yasama yılının sonu itibarıyla 4 bin 576’ya ulaştığını dile getirdi.

Mustafa Şentop, 5. teşri yılı içre bahis konusu yasa tekliflerinden 83’ünün kanunlaşarak yürürlüğe girdiğini bildirdi.

Geride kalan yasama yılında Divan Genel Kurulunda muhtelif konularda 31 kararın alındığını hatırlatan Şentop, şunları kaydetti:

“Yasamanın birlikte TBMM’nin haddinden fazla şanlı benzeri sair fonksiyonu olan teftiş faaliyetleri kapsamında ise 5. Yasama Yılı’nda TBMM Başkanlığına milletvekillerimiz aracılığıyla toplam 19 bin 710 mukayyet soru önergesi verildi. Böylelikle 27. Devir’da sunulan bütün istifham önergesi sayısı 73 bini geçti ve 27. Yasama Dönemi, daha 6. ve son yasama yılına başlamadan önce TBMM tarihinin genişlik aşkın yazılmış soru önergesi sunulan yasama dönemi haline geldi. Bu kapsamda içre bulunduğumuz teşri döneminden sonraları milletvekilleri marifetiyle sunu çok yazılmış soru önergesinin verildiği çevrim, yaklaşık 71 bin istifham önergesi ile 24. Teşri Dönemi’dir. 27. Teşri Dönemi’nde bu nüsha henüz aktarılma sona ermeden aşılmış ve 6. Teşri Yılı boyunca verilecek yazılı soru önergelerinin sayısı dikkate alınmadan rekor düzeyine ulaşmıştır.”

Meclisin bir değişik denetim faaliyeti olan Meclis araştırması önergeleri itibarıyla bile 5. Yasama Yılı böylece benzer tıpkı rekorun kırıldığını nâkil Şentop, 5. Yasama Yılı’nda TBMM Başkanlığına sunulan 1697 takrir ile 27. Teşri Dönemi’nin tamamında Meclise mecmu 6 bin 647 Meclis Araştırması önergesi sunulduğunu anımsattı.

Bu sayının, bugüne kadar geçirilen tamam yasama dönemleri ile mukayese edildiğinde, TBMM Başkanlığına bir yasama dönemi süresince verilen yeryüzü aşkın Sedir araştırması önergesi sayısı olduğunu tabir fail Şentop, “İçinde bulunduğumuz teşri döneminden çabukça önceki 3 teşri döneminde Sedir Başkanlığına verilen Sedir araştırması önergelerinin hep sayısı da, 27. Teşri Devir 5. Teşri Yılı’nın sonuna büyüklüğünde verilen mecmu Meclis araştırması önergesi sayısını geçememektedir. 27. Periyot’in halen devam ettiği göz önünde bulundurulduğunda, ahit böylelikle TBMM Başkanlığına verilen bütün Sedir araştırması önergesi sayısının henüz bile artacağı ve kırılması oldukça print tıpkısı rekor seviyesine ulaşacağı açıktır.” dedi.

Şentop, 27. Yasama Dönemi’nde, TBMM Başkanlığına sunulan yazılı soru önergeleri ile Sedir Araştırması önergelerinin sayısı noktasında şimdiden rekor kırılmış olmasının, teftiş faaliyetleri alanında milletvekillerinin gösterdiği faik gayretin neticesi olduğuna meni etti.

“Parlamento tarihinin emek rekoruna imza atıldı”

2018’den 2023’e kadar uzanan zaman diliminde Türkiye’nin hem yürütmenin hem da parlamentonun devamlılığı açısından istikrarı yakaladığını vurgulayan Şentop, şöyle bitmeme etti:

“Başkanlık sistemi sayesinde yakalanan bu abra uğruna ulus iradesinin Mecliste efdal oranda temsili feda edilmemiş, 2018’dahi gerçekleştirilen seçimlerde oy kullanan seçmenlerin yüzdelik 95’inden fazlasının oylarının piyes edildiği Meclisimiz, 5 yıl süresince çalışmalarını aralıksız sürdürerek Türk parlamento tarihinin himmet rekorlarına imza atabilmiştir. Sonunda belki bile 1982 Anayasası’nın kabulünden sonra ilk kez hükümet sistemini değiştirdiğimiz 2017 Anayasa değişikliği yardımıyla Esas’nın 67. maddesinde yer verilen ‘temsilde adalet’ ve ‘yönetimde muvazene’ ilkeleri tıpkısı anda ve büyük ölçüde hayata geçirilebilmiştir.”

Milletvekillerinin, bağlanmış istifham önergelerinin cevaplanma sürelerine yönelik eleştirilerine değinen Şentop, “Başkanlığımız, 27. Yasama Dönemi’nde, kısaca 6 aylık antlaşma dilimlerinde uyumlu kendisine Cumhur Reisi Yardımcısı ile mecmu bakanlara, mukayyet istifham önergelerinin yanıtlandırılma oranlarını değişik gösteren yazılar göndermiş ve bu yazılarda, kayıtlı soru önergelerine süresi içerisinde cevap verilmesi ve verilecek cevapların TBMM’nin saygınlığına uygun olacak şekilde soruları bilcümle namına karşılayan, ehliyetli ve tatminkar nitelikte hazırlanması hususu iletildi.” ifadesini kullandı.

Yazılı istifham önergelerinin ve Meclis Araştırması önergelerinin, TBMM Başkanlığınca zaman zaman el işi alınmayarak reddetme edilmesine ait bilgi veren Şentop, “Milletvekillerince Divan Başkanlığına sunulan önergelerin bazı kıstaslara agreman yönünden bir denetime tabi tutulması ve teftiş neticesinde söz konusu kıstaslara ekşi önergelerin el işi alınmaması TBMM Başkanlığının tercihi değil Esas ve İçtüzük hükümlerinden kaynaklanan hukuki tıpkı zorunluluktur. Esasen bu noktayı ve nedeniyle istifham önergeleri ile araştırı önergelerinde Temel ve İçtüzük hükümleri göre hangi unsurlara dikkat edilmesi gerektiğini Divan çatısı altında gelişigüzel görev yaptığımız milletvekillerimizin gayet bereketli bildiğinden ikircim etmiyorum.” diye konuştu.

Yasama dokunulmazlığı tezkereleri

Teşri dokunulmazlığı tezkerelerinin sıkça gündeme geldiğini belirten Şentop, bu tezkerelerin Meclisin itibarını kaynak anlamda zedelediğini vurguladı.

Şentop, teşri dokunulmazlığının, suç el işi özgürlüğü anlamına gelmediğini ve milletvekillerine, şahıslarından özgür namına yalnızca yürüttükleri teşri görevi dolayısıyla gâh eğreti imkanlar tanıdığını anlattı.

Yasama dokunulmazlığı müessesesi kapsamında 5. Teşri Yılı’nda TBMM Başkanlığına verilen 317 dosya ile alay malay 27. Bölüm’in tamamında işleme alınan teşrii masuniyet tezkerelerinin sayısının 1700’ü geçtiğini bildiren Şentop, “Topu Topu Temel ve Hak Komisyonları Üyelerinden Kurulu Katışık Komisyona devretme edilen bu dosyalardan iki milletvekiline ilişik 7 dokunulmazlık tezkeresi hakkında anılan komisyon marifetiyle 5. Yasama Yılı süresince prosedür işlenmiş bulunuyor. Dönme süresince işlem yapılamayan sair imtiyaz tezkereleri itibarıyla ise yasama döneminin hitama ermesinden sonraları adli süreçlerin bitmeme edebilmesi amacıyla ilgili başsavcılıklara tezkerelerin iade işlemleri gerçekleştirilecektir.” bilgisini paylaştı.

Şentop, Meclisin geride küsurat yılda yasama, denetim ve kaşkariko alanında gösterdiği erdemli performansta TBMM İdari Teşkilatı’nın sunduğu beceri bindi faaliyetlerinin nazik payı olduğunu belirtti.

TBMM’nin 2023 bütçesi

Meclisin, 2023 bütçe teklifine ilişkin bilgi veren Şentop, TBMM’nin 2023 bütçe teklifinin, 2022 sene sonu harcama tahminleri dikkate alınarak, Izlence Bütçe Sistemi’ne akıllıca şekilde hazırlandığını aktardı.

2024 ve 2025 yılları bütçe ödeneklerinin ise envestisman programı dikkate alınarak, tıpkı geçmiş yılın ödeneklerine göre yüzdelik 20 artırımlı öneri edildiğini dile getiren Şentop, “2023 Yılı Bütçe teklifimiz hazırlanırken kestirmece 1 yıldır tedbir çalışmalarını sürdürdüğümüz, daha eskiz aşamasında olmakla alay malay balaban ölçüde tamamlanan ve 1 Ev 2023’te yürürlüğe girecek olan TBMM Başkanlığı İdari Teşkilatı 2023-2027 Dönemi Stratejik Planı’ndaki kasıt ve hedefler doğrultusunda gerçekleştirilecek ruh ve projeler maliyetlendirilerek karşılık teklifinde bulunuldu.” sözlerini sarf etti.

Mustafa Şentop, Meclisin bütçe teklifi hazırlanırken kamu kaynaklarının hareketli ve artağan şekilde kullanılmasının amaçlandığını ve tasarruf tedbirlerine azami derecede riayet edildiğini söyledi.

Performans Dürüst Program Bütçe Sistemi’ne makul şekilde hazırlanan Meclisin 2023 yılı bütçesinin, TBMM’ye saf teşri programının yanı sıra dalavere ve bindi programı ile program dışı giderlerin kayran aldığını nâkil Şentop, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Başkanlığımız, TBMM’nin varlık nedeni ve genişlik anne zindelik alanı olan yasama kuvvetini milletimiz namına kullanan milletvekillerimize hizmeti ve faaliyetlerinizi kolaylaştırmayı herhangi bir devir sunu rüçhan bahis addediyor. Bu amaçla verdiğimiz hizmetleri okunabilen ve faik kalitede sunabilmek amacıyla elimizden gelen gayreti gösteriyoruz. Bu kapsamda 2023 yılı bütçesi için birlikte ana hedefimiz, teşri ve denetleme faaliyetlerini gerçekleştiren zer milletvekillerimizin iş şartlarını iyileştirip, işlerini kolaylaştırarak milletimize henüz gani hizmet vermelerine katkı seçmek olacak. TBMM Başkanlığımızın 2023-2025 Dönemi Bütçe Teklifi, 2023 yılı amacıyla 5 milyar 480 milyon 588 bin teklik, 2024 yılı için 6 bilyon 766 milyon 522 bin lira, 2025 yılı amacıyla da 8 bilyon 98 milyon 365 bin teklik adına öngörülüyor.”

(Bitti)