Yok olmaya beniz markajcı ön meyvelerini çoğaltıyorlar

RİZE – Rize’da yok olmaya beniz tutan ön meyveleri kadınlar eliyle aşılanarak çoğaltılıyor.

Rize’nin Fındıklı ilçesinde Ziraat Odası’nın 2016 yılında başlattığı proje ile gelişigüzel yöreye ilişik yok olmaya beniz tutmuş meyveler aşılanarak çoğaltılıyor. Kültür Odasında çalışamaya başlayan 19 avrat için Yalova’dan Rize’ye mevrut aşıcılar, kadınlara aşılamanın elbette yapılacağını öğretti. Aşılama yöntemini öğrenen kadınlar evde utanmak hesabına Ziraat Odasına ilgili bahçeye gelerek ağaç aşılaması yapmaya başladı. Kadınlar aşılamanın yanında fidanların budamalarını ve temizliklerini yaptıktan sonradan satışa hazır hale getiriyor. Yapılan projeyle gelişigüzel 2016 yılından bu zamana kadar toplamda 82 bin ağaç aşılandı.

“Yalova’dan heveskâr aşıcılar getirttik ve yemiş aşılatmaya başladık”

Yok olmaya beniz tutan civar meyvelerini tekrardan tutuşturmak için telkih yöntemini öğrenmek amacıyla heveskâr takım getirdiklerini belirten Fındıklı Ekincilik Odası Başkanı Mehmet Mualla Ödemiş “İzmir Ödemiş’ten ve Yalova’dan yemiş fidanı getirttik ve dikme satmaya başladık. O süreçte çiftçilerimizin bize geleneksel fidanlar sordu. Müşteriler çıpa elmayı, laz elmasını, laz armutunu, hececülü, eğrisap namevcut mu? üzere bu yöreye ilgilendiren fidanları meyveleri sorduğu dikkatimizi rezerv bizde bozukluk öz meyvelerimizi çoğaltmayalım diyerek düşündük. Hem bile namevcut olmaya beniz tutmuş meyveler amacıyla Yalova’dan profesyonel aşıcılar getirttik ve kâr aşılatmaya başladık” dedi.

“2016’dan bu yana 82 bin ağaç aşıladık”

2016 yılında başladıkları projede şu ana kadar 82 bin ağaç aşıladıklarını belirten Ödemiş, “Meyve aşılamaya 2016 yılında başladık. 2016’dan bu yana 82 bin amut aşıladık. Bunların topu topu köydeki yöresel meyvelerimiz. Kestirmece bugüne büyüklüğünde 60 cins bulduk. Köylerde bunları çoğalttık ve öncelikle Fındıklı’daki üyelerimize henüz sonra devlet dışındaki diri Adapazarı’ndan Sinop’tan Türkiye’nin nerdeyse bilcümle illerinden talepler oldu. Fakat bu taleplerin hepsi bizim Rizeli Trabzonlu ve Artvinli hemşerilerimiz. Yıllar geçmiş buradan taşınmışlar göç etmişler amma buradaki laz elmasının tadı onların aklında. Damağında kaldığı amacıyla oralardan çok bunaltıcı talepler geldi. Ilkah sürecinde arkadaşlarımız istihdam ettik. 19 kadın istihdamı yaptık. Bu ürettiğimiz meyveler arkadaşlarımızın ürettiği diyelim. Onların yoluyla üretildi, tığ hemen orkestra şefliği yaptık. Arkadaşlarımız üretti ve zat istihdamlarını kendileri sağladılar. Kaybolmaya beniz tutmuş meyve fidanlarından kestirmece 2 bahçede 300 fidanın üzerinde fidanımız var ve buradaki amaçla 100 yıl sonradan çeşitleri hangi köyde bulurum diye niteleyerek aramayacak ati ve Fındıklı Kültür odasının ağaç bahçesinden alıp çoğaltabilecek” şeklinde konuştu.

“Meyveleri etkilemek eksantrik bire bir duygu”

Meyveleri aşılayarak sonuç veren ağaçlardan yiyenlerin kendilerini anmalarının farklı bire bir kalp olduğunu tabir fail Gülşen Ergüven ise “Aşılamada Çağdaş ustamız gelince hafta sonları gelince öğün alarak satışlarda temas soy bir şeyde yararlanıyoruz. Meyveleri telkin etmek eksantrik benzeri duygu. O duyguyu gitmek çokça ayrımlı tıpkı madde. Tıpkısı ana yavrusunu büyüterek geliştirerek evlendirip torunu temizlemek üzere benzeri özdek bu birlikte öz evimizden özlük ilkah büyümesi ve semere vermesi bu önsezi ayrıksı bir kabil duygudur ve ilerde torunlarımız yaşlılar yaşlandıkça bizi anmaları, bizden şu gönül göz telkih yaptı denmesi ve etraftaki dua ahzetmek çokça değişik bir kalp” ifadelerini kullandı.