Türk siyasetinde sakat yüzyıl nâkil, Kıbrıs Barış Harekatı’ndan yarıcı terör örgütü elebaşının yakalanmasına büyüklüğünde çokça sayıda tarihi olayın mir aktörü olan, 5 Kasım 2006’birlikte güç veda eden çarkıt Başbakan Bülent Ecevit, vefatının 16’ncı yılında anılıyor.

Eski Başbakan Bülent Ecevit, 1954’te CHP’nin Çankaya Ocağı’na kaydolarak başladığı siyaset hayatında fire çağ geçirdi.

Siyasal yaşamında ilkokul yol başvekillik görevinde kâin Bülent Ecevit, 1925’te İstanbul’bile doğdu. Babası 1943-1950 yılları ortada Kastamonu Mebusluk işleyen Prof. Dr. Gönüllü Ecevit, annesi ressam Nazlı Ecevit olan Bülent Ecevit, Robert Kolejinden arkadaşı olan Rahşan Aral ile 1946’birlikte evlendi.

Ankara’bile 1944’te Matbuat-Yapıt Genel Müdürlüğüne İngilizce çevirmeni namına giren Ecevit, 1946’dan 1950’ye büyüklüğünde Londra’birlikte Türk Matbuat Ataşeliğinde fariza yaptı.

1950 ile 1960 beyninde Millet gazetesinde, Kavim’un kapatıldığı yıllarda ise Kullanılmamış Budun ve Halkçı gazetelerinde edip ve alfabe işleri müdürü namına etkin Ecevit, 1954 sonu ile 1955 başlarında ÇAKER Yıldız Carolina’bile yayınlanan Winston- Salem gazetesinde misafir gazeteci kendisine fariza yaptı. 1965’te Tabiiyet gazetesinde günce yazılar yazmaya başlayan Bülent Ecevit, 1972’dahi aylık Bağımsız İnsan, 1981’birlikte haftalık Arayış, 1988’da mahiye Güvercin dergilerini çıkarttı.

Siyasete Çankaya Ocağı’na kaydolarak aşama attı

Ulus gazetesinde politikaya bağlam duymaya başlayan Bülent Ecevit’in siyasete etap atması ise 1954’te oldu. Ecevit, o yıl CHP’nin Çankaya Ocağı’na kaydolarak sakat çağ sürecek politik yaşamına evvel adımı attı.

Ecevit, 1957-1980 arasında ilk Ankara, bilahare Zonguldak’tan CHP saylav oldu. Ecevit, 1960-1961’üstelik Kurucu Meclis üyeliği yaptı. 1961-1965 ortada İsmet İnönü tarafından kurulan hükümetlerde Mücahede Bakanı görevinde mevcut Ecevit, bu dönemde şişman geçim ve grev haklarının yasalaşması, sendikal özgürlüğün sağlanması ve içtimai asayiş konularında oylumlu kararlara imza attı.

CHP’nin en son organı olan Fırka Meclisine 1959’de giren Ecevit, 1966’bile CHP’üstelik başlayan “Demokratik Sol Debi”le birlikte Genel Sekreterliğe seçildi. 1971’dahi ise partisinin askeri yönetimce oluşturulan hükümete katkıda bulunmasına karşı çıkarak bu görevinden ayrıldı. Ecevit, ricat ettikten sonraki dönemde CHP’nin “stabil” umumi başkanı gibi tanıdık İsmet İnönü’ye alın düzentileme yürüttü.

CHP’nin 5. Alışılmadık Kurultayı sonrası Genel Başkan seçildi

CHP’nin 1972’dahi yapılan 5. Alışılmamış Kurultayı’nda Fırka Meclisi, İnönü’ye karşın Ecevit’in yanında kayran aldı. Bunun üstüne İsmet İnönü, 33 yıldır yürüttüğü CHP Umumi Başkanlığı görevinden incizap etti. Ecevit, 14 Mayıs 1972’de toplanan “Umumi Başkanlık Seçimi Hususi Kurultayı”nda CHP’nin yıpranmamış Umumi Başkanı oldu.

1973 seçimlerinde genişlik çokça oyu aldığı halde hükümet kuramayan Ecevit, 1974 yılının çokça tartışılan CHP-MSP koalisyonunun başbakanı oldu.

Karaoğlan namına anıldı

Ecevit, CHP’nin 1973’teki seçme kampanyası sırasında Kars’ın Susuz ilçesinde rençperlik özne Şahzade Şahin’in evine mihman oldu. Şahin’in burada Ecevit’e söylediği “Bizi bu sınırlı günlerden kurtar Karaoğlan” sözü devrisi aktarılma gazetelere yansıdı ve bu tarihten sonra Ecevit, partililerce “Karaoğlan” namına anılmaya başlandı.

CHP Genel Sekreteri iken, “içtimai demokratlık” kavramı namına “demokratik sol” kavramını kullanmaya başlayan Ecevit, 1974’te toplanan 22. CHP Kurultayı’nda “Cumhuriyet El Partisi demokratik sol benzeri partidir” ifadesini fırka tüzüğüne koydurdu.

“Ayşe tatile çıksın”

Bülent Ecevit’in başbakanlığını yaptığı hükümet, 20 Orak Ayı 1974’te “Ayşe tatile çıksın” parolasıyla Kıbrıs Barış Harekatı’nı gerçekleştirerek Ada’ya hazar getirdi.

Ecevit başbakanlığındaki hükümet, harekat sonrası Türkiye’ye cebin muteber ambargolara cebin direnişiyle dahi akıllarda vadi etti. CHP-MSP hükümeti haşhaş ekimi yasağını, gayrikanuni kullanımı inhibitör tedbirler alarak kaldı­rdı. Bu dönemde Türkiye’nin Ege’deki hakları gündeme getirildi.

Bülent Ecevit, 1977’dahi ayrımsız azlık hükümeti kurdu fakat güvenoyu alamadı.

Partisinin TBMM’birlikte çoğunluğu bulunmamasına karşın 1978’birlikte bazı hür üyelerin ve adi partilerin katkısıyla hükümet kuran Ecevit’in başbakanlığı 21 ay sürdü.

Hakkında 130 ülkü açıldı

Bülent Ecevit, 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonraları, askeri yönetime kar­şı çıkışları nedeniyle üç posta hapse mahkum edildi.

Siyasal haklarından yoksun bırakıldığı yıllar boyunca birlikte siyasi çalışmalarını sürdürdüğü amacıyla üzerine 130 sevgili açıldı.

Bülent Ecevit’in açık oturum haklarından yoksun bırakıldığı dönemde eşi Rahşan Ecevit’in kuruculuğunu yaptığı Demokratik Sol Parti (DSP) kuruldu. 1987’deki umum oylamasıyla siyasi yasağı kaldırılan Bülent Ecevit, DSP Genel Başkanlığına seçildi. Bodur benzeri müddet bilahare yapılan umumi seçimlerde partisi mebzul serencam alamayınca Ecevit bu görevden ayrıldı.

Ecevit, 1989 yılında yapılan olağanüstü kurultayda yeniden DSP Umumi Başkanı seçildi ve 1991 seçimlerinde Zonguldak’tan milletvekili oldu.

Bu intihabat sonucunda Süleyman Demirel liderliğindeki Hak Yolu Partisi ve Erdal İnönü’nün lideri olduğu Içtimai Demokrat Halkçı Parti koalisyon hükûmeti hükümeti kurdu. Bu hükümet, Adalet Partisi (AP) ve CHP’yi politika sahnesine yine soktu. AP kendisini feshettiyse da CHP, Deniz Baykal’ın girişimleriyle için bitmeme etti. CHP ve DSP’yi tevhit girişimleri, Ecevit’in Baykal’dan ayrımlı politik tarzı zımnında başarıya ulaşmadı.

DSP, 1994 seçimlerinden sonra solun yer balaban partisi konumuna geldi. Ecevit, DTP ve ANAP ile kurulan hükümette başvekil yardımcısı, henüz sonraki DSP-DYP-ANAP azlık hükümetinde dahi başvekil oldu.

Ecevit’in, 11 Karı 1999-28 Mayıs 1999 tarihleri beyninde başbakanlık yaptığı 56. hükümet döneminde yıldırı örgütü PKK sergerde Abdullah Öcalan Kenya’birlikte yakalanarak Türkiye’ye getirildi.

Bülent Ecevit, 1999 seçimleri sonrasında DSP’nin MHP ve ANAP ile koalisyonu sonucu kurulan 57. hükümetin Başbakanlığını yürüttü. Partisi 2002’deki erken seçimlerde barajı aşamayan Bülent Ecevit, 2004 yılında yapılan DSP 6. Bayağı Kurultayı ile faal siyaseti bıraktı.

Ecevit, 18 Mayıs 2006’bile geçirdiği kanı kanamasının arkası sıra otama altına makbuz. Yaklaşık 6 kamer boyunca tedavi gördü, kilolu bakımda kaldı. Bülent Ecevit, 5 Teşrinisani 2006’dahi 81 yaşında teneffüs yetmezliği zımnında hayatını kaybetti.

Ecevit’in cenazesi, 11 Son Teşrin 2006’üstelik Devlet Mezarlığı’na defnedildi.

“Umum ele büyüttük sevgiyi”

Politik kimliğinin yanı sıra ozan ve edip kimliği ile bile tanınan Ecevit, koşuk ve siyasa üzerine çok sayıda kitap yazdı.

Ecevit’in, nazik benzeri kısmını Rahşan Ecevit’e yazdığı bildik şiirlerinden oluşan “Ahali ele büyüttük sevgiyi” hafızalarda en haddinden fazla meydan fail eseri oldu.

17 Ocak 2020’birlikte 97 yaşında hayatını kaybeden Rahşan Ecevit, vasiyeti konusunda Cumhur Reisi Recep Tayyip Erdoğan’ın vacip izni onaylamasının peşi sıra Ululuk Mezarlığı’nda hayat arkadaşı Bülent Ecevit’in yanı sıra defnedildi.